Sorunu sor hemen cevaplansın.
Sentaks Nedir
Sözdizimi ya da Fransızcadan geçen biçimiyle sentaks, doğal dillerdeki cümle kurma ilke ve kurallarını inceleyen ve bu dildeki cümlelerin esnekliğini inceleyen dil bilimi dalıdır.
Bir dilin sözdizimi, sözceleri düzenlememizi sağlayan, her sözcüğe bir işlev yükleyen ve bu sözcükler arasında kurulan ilişkileri gösteren bir kurallar bütünüdür. Tümce içindeki sözcüklerin düzeni sözdiziminin en belirgin özelliğini oluşturur. Dilin yapısına göre, bu düzen ya çok önemlidir ya da değildir. Örneğin, çekim ekli bir dil olan Türkçede sözcüklerin düzeni çok esnek olmasına karşın Fransızcada çok katıdır. Ancak her dilin kendi iç mantığını yansıtan bir yapısı vardır.
“Avcı dün ormanda aslanı öldürdü.”
Dün ormanda avcı aslanı öldürdü
Ormanda avcı aslanı dün öldürdü.
Aslanı ormanda dün avcı öldürdü.
Aslanı avcı dün ormanda öldürdü.
Batı dillerinde en oynak birimler zaman ve yer bildiren belirteçlerdir. G.Mounin, 200′den fazla sözdizimi tanımına rastladığını söyler. Yapı ya da dizge kavramına değişik yaklaşımlar değişik sözdizimi kuramlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Geleneksel sözdizimi tümceye Aristo mantığı çerçevesinde yaklaşırken Z. S. Harris, L. Tesniere, K. L. Pike, A. Martinet ve nihayet Noam Chomsky daha değişik biçimde yaklaşmışlardır.
Eski Yunanca "birlikte düzenleme, dizme" anlamına gelen sentaks terimi dilbilimde, doğal dillerde nasıl cümle oluşturulacağına dair bir kurallar ve prensipler çalışmasıdır. Bir bilim dalına ait olmasına ek olarak “Modern İrlanda Dilinin Sentaksı"nda olduğu gibi, sentaks terimi herhangi bireysel bir dilin cümle yapısına hâkim olan kurallara ve prensiplere de doğrudan ilgili olarak da kullanılır. Sentaks, dilin yatay, yani satır şeklinde dizilen bir sistem olduğunu gösterir. Bu diziliş, sesten, morfemlere, morfemlerden daha büyük öbeklere dilin her seviyesinde mevcuttur. Sentaksin yalnız cümle seviyesini gösteren bir terim olarak kullanılması doğru ama eksik bir kullanımdır.
Sentaksla ilgili olarak modern araştırmalar dilleri bu tür kurallara göre tanımlamaya çalışırlar. Bu bilimin çatısı altındaki çoğu uzman bütün doğal dillere uygulanacak genel bir kural bulmaya çalışmaktadırlar. Sentaks terimi ayrıca mantık gibi matematiksel sistemlere, yapay biçimli dillere ve bilgisayar programlama dillerinin yapısına hâkim olan kuralları tanımlamada da kullanılır.
Tarih: 2014-02-25 22:00:00 Kategori: Edebiyat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.